Adana’nın Kozan ilçesinde saat 08.44’te meydana gelen 5.5 büyüklüğündeki depremin ardından 3.5 ve 4.4 büyüklüğünde iki deprem daha meydana geldi. Güne depremlerle başlayan deprem uzmanı Prof. Dr. Hasan Sözbilir’den İzmir için uyarı geldi.
İzmir’in Kemalpaşa fayı üzerinde 4,5 metre derinliğinde hendek kazıp incelemelerde bulunan uzmanlardan Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “6,7’ye kadar sarsıntı üretebiliyor. İzmir’de 6 yaşından sonra can ve mal kaybı başlıyor’ dedi.
Şimdiye kadar çalışma yapılmayan Kemalpaşa fayında deprem araştırmacıları 4,5 metre derinliğinde hendek kazarak, bir yıl süren saha çalışmasının ardından incelemelerde bulundu.
Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Başkanı (DAUM) Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Afyon Kocatepe Üniversitesi Deprem Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Çağlar Özkaymak, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’nden Doç. Dr. Fikret Koçbulut, AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar, Doç. Dr. Mehmet Yüksel ve DEÜ Araştırma Görevlisi Dr. Mustafa Softa aylarca çalıştı.
Fayın canlı bir fay olup olmadığı, geçmişte kaç deprem ürettiği ve yakın gelecekte sarsıntı üretip üretemeyeceği konusundaki bahisler araştırıldı.
Bilimsel çalışma hakkında bilgi veren DEÜ DAUM Başkanı Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Kemalpaşa fayı Türkiye’de yaşayan 485 faydan biridir. Tarihsel süreçte İzmir ve çevresinde yıkıcı depremlerin olduğunu biliyoruz. Can ve mal kaybı yaşandı ancak hangi fayların buna sebep olduğu netlik kazanmadı. Bu, geçmişte hangi fayın deprem ürettiğini ortaya çıkaran ilk çalışma olacak. Bunun için İzmir’de 17 fayı incelemeye başladık. Bunlardan 5 tanesi üzerinde geçtiğimiz yıllarda çalıştık. TÜBİTAK projesi kapsamında şu anda 10 tanesinin çalışmalarına başladık” dedi.
Kemalpaşa fayının değerli bir özelliğini anlatan Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Kemalpaşa ilçesi bu fay üzerinde. Etki alanı içerisinde oldukça geniş bir yerleşim yer almaktadır. Belli bir ölçekte izlenebilen, haritalanabilen ve önlem alınabilen bir fay. Dolayısıyla bu fayın sallanma tehlikesini ortaya koymamız gerekiyor. Bu fayın geçmişte kaç yıldır deprem ürettiğini, yakın gelecekte deprem üretip üretmeyeceğini inceleyeceğiz. Yaptığımız çalışmada geçmişte fay üzerinde 4 yıkıcı depremin meydana geldiğini gördük” dedi.
Sözbilir sözlerini şöyle sürdürdü: “Aldığımız numunelere göre yakın gelecekte yıkıcı bir şok üretip üretmeyeceğini göreceğiz. Bu fay 24 kilometre uzunluğunda. 6.7’ye kadar deprem üretebiliyor. Deprem olduğunda yıkıcı bir nitelik kazanacak. İzmir’de 6 yaşından sonra can ve mal kaybı başlıyor. Bu nedenle bu fay kırıldığında can ve mal kaybı olacak. Burada kazdığımız hendekte 4 yıkıcı deprem tespit ettik. Bunlar. 10.000 yıldan fazla bir sürede gerçekleşti. Ortalama olarak her 2,5 milyon yılda bir yıkıcı bir deprem meydana geliyor. Kesin tarihlerini belgelemek için ayrıca bir örnekleme çalışması yapıyoruz.”
Afyon Kocatepe Üniversitesi Beyin sarsıntısı Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Çağlar Özkaymak, “Kemalpaşa bölgesine baktığımızda çok hızlı bir yapılaşma görüyoruz. Organize Sanayi Bölgesi olduğunu görüyoruz. Bu fay uzun süredir sismik olarak sessizdir. İlerleyen yıllarda deprem üretme potansiyeline sahip bir faydır. Fayın deprem üretme potansiyelinin önemli olduğunu gördük. Bu fayın deprem potansiyeli yüksek ise burada gerekli önlemlerin alınması sağlanmalıdır.
